30.11.2021
Bursa‘da Mehmed Zahid Kotku Sempozyumu Gerçekleştirildi
Âlim, muhaddis, ârif, gönül dostu Mehmed Zahid Kotku’yu anlatmak üzere, kendisinin doğup büyüdüğü Bursa’da sempozyum düzenlendi. 20 Kasım 2021 Cumartesi günü açılış paneli ve ilk üç oturumun gerçekleştirildiği sempozyum, 21 Kasım Pazar günü dördüncü ve beşinci oturumların ardından değerlendirmelerle tamamlandı.
Bursa İlim Kültür Ahlâk ve Çevre Derneği’nin düzenlediği sempozyum, Bursa Kongre ve Kültür Merkezi Orhangazi Salonu’nda gerçekleştirildi. Cumartesi günü Kur'an-ı Kerim tilavetiyle başlayan program açlış konuşmalarının ardından açılış paneli ile devam etti. Açılış konuşmalarında; Bursa şehrinin Mehmed Zahid Kotku için çok önemli olduğu ve kök salıp geliştiği bir bilgi ağacının ilk köklerini saldığı yer olduğu belirtilirken; sempozyumla bu büyük âlimin geniş kitlelerce daha yakından tanınmansının ve anlanılmasının hedeflendiği vurgulandı. Açılış panelinde konuşan Prof. Dr. Ahmet Turan Arslan, Prof. Dr. Mustafa Uzun, Prof. Dr. Yunus Vehbi Yavuz, Mehmed Zahid Kotku ile ilgili tanışmalarına ve hatıralarına yer verdi. Ahmet Turan Arslan, Mehmed Zahid Kotku’nun insanları her zaman ilme teşvik ettiğini, aktif eğitim metoduyla karşısındakini önce düşünmeye, araştırmaya ve daha sonra da deneyimleyerek öğrenmesini sağladığını anlatırken; Yunus Vehbi Yavuz, Zahid Kotku’nun mütevazı anlamı sebebiyle Kotku soyadını seçtiğini, kendisinin adeta “yürüyen İslam” gibi olduğunu vurguladı.
Sempozyumun birinci oturumunda "Mehmed Zahid Kotku’nun, askerlik döneminde tuttuğu günlüklerde yansıttığı dönemin olaylarına yaklaşımı" üzerinde duruldu. Bu bölümde konuşan Doç. Dr. Necdet Yılmaz, Mehmed Zahid Kotku’nun yaklaşık yedi buçuk yıl süren askerlik döneminin büyük bir kısmını yansıtan günlüklerinin bu sempozyumda ilk kez paylaşıldığını vurgulayıp bu günlükler sayesinde o döneme ait çok önemli bilgilere ulaşılabildiğini anlattı. Zira Zahid Kotku bu günlüklerde hem o dönem yaşananları hem de kendi hayatına dair birçok notu gün gün hatta saat saat kaleme alarak ortaya koyuyor. Günlüklerde yer alan ayrıntılar ve mühim hadiseler üzerinde detaylı sunumlar yapan Doç. Dr. Mustafa Göleç ve Mümin Yıldıztaş, bu günlüklerden özellikle Birinci Cihan Harbi ve İstanbul'un işgaline denk gelen yıllara ait önemli bilgilere ulaşılabildiğini anlattılar. Bu bölümde tebliğini sunan Prof. Dr. Bilal Kemikli ise Zahid Kotku'nun sonraki yıllarda yerine getirdiği imamlık görevine ilişkin tarihler ve mekanlar hakkında bilgiler paylaştı.
Sempozyumun oturum başkanı Prof. Dr. Mustafa Kara, Mehmed Zahid Kotku’nun gençlik ve askerlik yıllarında zorluklar, sıkıntılar ve bazı rahatsızlıklr geçirmesine rağmen ömrünün ikinci yarısında bu ülkenin ruhuna güzellikler katacak güzel işler yaptığını vurguladı. Sempozyumun ikinci oturumunda "M.Zahid Kotku’nun kitaplarından hareketle Tefsir, Hadis ve Fıkıh gibi İslâmî ilimlere dair yaklaşımları" üzerinde duruldu. Prof. Mustafa Özel, Zahid Kotku’nun Kur'an yorumu; Prof. Murat Şimşek, Zahid Kotku’nun fıkhi yönünü; Prof. Ramazan Altıntaş, Kotku’nun akaid ve ehl-i sünnet müdafaası; Doç. Ümit Horozcu, Zahid Kotku’nun eserleri çerçevesinde sufizm; Dr. Mustafa Celil Altuntaş, Hadis okutma geleneği konularında tebliğlerini sundular.Sempozyumun üçüncü oturumunda "M. Zahid Kotku’nun aldığı icazetler, ilim anlayışı ve imamlığı" üzerinde duruldu. Doç. Muhammed Esad Altıntaş, Âlim, ilim ve ilim ahlakı; Doç. İbrahim Baz, Zahid Kotku’nun zihin ve gönül yapısı; Arafat Aydın, Zahid Kotku’nun icazetini aldığı ilimler, eserler; Dr. İsmail Çevik, Zahid Kotku’nun imam hatip olarak din eğitimine katkısı konularında tebliğlerini sundular. Sempozyumun ilk günü bu oturumlar ve tebliğlerle tamamlanırken; 21 Kasım pazar günü gerçekleştirilen sempozyumun dördüncü oturumunda, "M. Zahid Kotku’ya göre tasavvufî ahlâk, nefs terbiyesi" üzerinde duruldu.
Prof. Ahmet Ökge, "Zahid Kotku'da tasavvufi ahlak kavramı; Prof. Bayram Ali Çetinkaya, irfani ahlak; Prof. Mustafa Çakmaklıoğlu, Mehmed Zahid Kotku’ya göre güzel ahlak ve nefis terbiyesi; Doç. Ahmet Erhan Şekerci vefa ve erdem; Doç. Yasin Pişgin nefis terbiye metodu konularında tebliğlerini sundular. Sempozyumun beşinci ve son oturumunda, "M. Zahid Kotku’nun atıfta bulunduğu eserler, eserlerinde kullandığı manzumeler, Özbekçe’ye çevrilen kitapları" üzerinde duruldu. Bu bölümde, Prof. Ali Öztürk, M. Zahid Kotku’nun ilk eseri Tezkiretü'l Evliyâ; Prof. Tahir Yaren, M. Zahid Kotku’nun atıfta bulunduğu eserlerden İhyâu ulûmi'd-din; Prof. Nadirhan Hasan'ın programa ulaştırdığı, M. Zahid Kotku’nun Özbek Türkçesine çevrilen eserleri; Doç. İbrahim Akyol, M. Zahid Kotku’nun eserlerinde kullandığı manzumelerden örneklerle tebliğlerini sundu.Sempozyumlarından ardından değerlendirme oturumuna geçildi. İki günlük programla ilgili değerlendirmeler paylaşıldı, katılımcılara ve izleyicilere teşekkür edildi. Sempozyumda sunulan tüm bildirilerin kitap haline getirilerek yayınlanacağı belirtildi.Ayrıca 2022 Eylül ayında Mahmud Es'ad Coşan Sempozyumu yapılmasının kararlaştırıldığı, bir sonraki yılda da Mehmed Zahid Kotku Sempozyumlarına yeni bilgi ve belgeler ışığında devam edileceği duyurusu da yapıldı.
